Prawo zapewnia nam szeroką swobodę w zakresie rozporządzania swym majątkiem na wypadek śmierci. Swoboda ta wyraża się w możliwości powoływania do spadku dowolnych osób, w dowolnym zakresie, a więc sporządzania testamentów, ale i w możliwości swobodnej zmiany podjętej decyzji, czyli ich odwoływania. Odwołać testament jest bardzo prosto. Można to zrobić w jeden z dwóch przewidzianych przez prawo sposobów – formalny, czyli sporządzenie nowego dokumentu, lub w drodze czynności faktycznych, czyli po prostu zniszczenia testamentu.
Formalne odwołanie testamentu
Odwołać testament można zawsze. W przypadku zmiany decyzji co do osób lub zakresu rozdysponowania majątkiem, aby odwołać sporządzony testament, wystarczy sporządzić nowy. I nawet nie trzeba (choć oczywiście można) zaznaczyć wyraźnie w treści nowego, że odwołuje się poprzedni. Wystarczy bowiem, aby w niebudzący wątpliwości sposób wykazać, że testament odwołujący został sporządzony później. W przypadku gdy oba testamenty są opatrzone datą, testament późniejszy zawsze będzie miał pierwszeństwo przed tym sporządzonym wcześniej. Należy jednak pamiętać o tym, że bez wyraźnego odwołania całego poprzedniego testamentu, sąd przyjmie, że zostaje on odwołany jedynie w zakresie, w jakim nie można go pogodzić z treścią nowego.
Odwołanie może też przybrać po prostu postać sporządzenia odręcznej informacji na dokumencie testamentu („odwołuję”, „anuluję”), opatrzeniu jej datą i podpisem. Może to być również przekreślenie całego dokumentu, wraz z datą i podpisem. Ważne, aby działanie to nie pozostawiało wątpliwości co do woli odwołania sporządzonego wcześniej rozrządzenia.
W związku z faktem, że w przypadku sporządzenia testamentu w formie aktu notarialnego, spadkodawca otrzymuje od rejenta jedynie wypis tego aktu, a nie oryginał, przyjmuje się, że do jego odwołania wystarczy jedynie dokonanie powyżej opisanych czynności, na posiadanym odpisie testamentu. Jak wspomniano, najważniejsza jest możliwość wyinterpretowania woli testatora.
Odwołanie testamentu w drodze czynności faktycznych
Aby odwołać testament można również dać wyraz swej woli niszcząc, paląc, uszkadzając sporządzony dokument, lub pozbawiając go istotnych dla jego ważności elementów (np. podpisu). Oczywiście nie ma takiej możliwości w przypadku sporządzenia testamentu ustnego, jednakże w stosunku do testamentu alograficznego, działania takie wymierzone przeciwko protokołowi, wywrą skutek odwołania spisanego w nim testamentu.
PAMIĘTAJ!
Aby skutecznie odwołać testament, spadkodawca, tak jak przy sporządzaniu samego testamentu, musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych, a działania te nie mogą być dotknięte wadami oświadczeń woli.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zmianami).
Jesteśmy do twojej dyspozycji od poniedziałku do piatku w godzinach od 8.00 do 18.00